ಅದ್ಭುತ ತಾಂತ್ರಿಕ ಹವ್ಯಾಸ “ಹ್ಯಾಮ್ ರೇಡಿಯೋ”

ಈ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ಜನರು ಬಿಡುವಿನ ವೇಳೆಯನ್ನು ಕಳೆಯುವುದಕ್ಕೋಸ್ಕರ ತಮ್ಮನ್ನು ತಾವು ತೊಡಗಿಸಿಕೊಳ್ಳುವಂತಹ ನೂರಾರು ತರಹದ ಹವ್ಯಾಸಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಅತಿವಿಶಿಷ್ಠವಾದವುಗಳು. ಇವುಗಳ ಪೈಕಿ ಅದ್ಭುತವಾದ ತಾಂತ್ರಿಕ ಹಾಗೂ ಪರಸ್ಪರ ಸಂವಹನ (ಕಮ್ಯೂನಿಕೇಷನ್) ನಡೆಸುವ ಹವ್ಯಾಸವೂ ಒಂದಿದೆ. ಅದೇ “ಅಮೆಚ್ಯೂರ್ ರೇಡಿಯೋ”. ಈ ಹವ್ಯಾಸದಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಕೊಂಡಿರುವವರು “ಹ್ಯಾಮ್”ಗಳೆಂದೇ ಜಗತ್ಪ್ರಸಿದ್ಧರು.
 

H A M ಎಂಬ ಮೂರಕ್ಷರದ ಹೆಸರಿನ ಹಿಂದೆ ಮೂರುಮಂದಿ ಆಧುನಿಕ ಜಗತ್ತಿನ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳ ಹೆಸರು ಅಚ್ಚೊತ್ತಿಕೊಂಡಿದೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಈ ಹವ್ಯಾಸದಲ್ಲಿ ಈ ಮೂವರು ಅನ್ವೇಷಿಸಿದ ತತ್ವಗಳನ್ನೇ ಬಳಸಿಕೊಂಡಿರುವುದು. ಇಲ್ಲಿ ಮೊದಲ “H” ಅಕ್ಷರವು ವಿದ್ಯುದಯಸ್ಕಾಂತೀಯ ತರಂಗಗಳನ್ನು ಪ್ರಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ನೈಸರ್ಗಿಕ ರೂಪಲ್ಲಿ ಗ್ರಹಿಸಿದ ಜರ್ಮನ್ ವಿಜ್ಞಾನಿ ಹೆನ್ರಿಚ್ ಹಟ್ರ್ಸ್‍ನ ಹೆಸರಿನ ಮೊದಲಕ್ಷರವಾಗಿದ್ದು, ಎರಡನೆಯ “A” ಅಕ್ಷರವು ಧ್ವನಿ ತರಂಗಗಳನ್ನು ವಿದ್ಯುದಯಸ್ಕಾಂತೀಯ ತರಂಗಗಳಾಗಿ ಮಾರ್ಪಡಿಸಿ, ತಂತಿಯಲ್ಲಿ ದೂರಕ್ಕೆ ಚಲಿಸಿದ ನಂತರ ಮತ್ತೆ ದ್ವನಿ ತರಂಗಗಳಾಗಿ ಮಾರ್ಪಡಿಸುವ “TELIVISION” ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಅನ್ವೇಷಿಸಿದ ಅಲೆಕ್ಸಾಂಡರ್ ಗ್ರಹಾಂಬೆಲ್ನ ಹೆಸರಿನ ಮೊದಲಕ್ಷರವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಮೂರನೆಯದಾದ “M” ರೇಡಿಯೋ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಅನ್ವೇಷಿಸಿದ ಮಾರ್ಕೋನಿಯ ಹೆಸರಿನ ಮೊದಲಕ್ಷರವಾಗಿದೆ.
 

ನಿಜಕ್ಕೂ ರೇಡಿಯೋ ಜನಕ ಮಾರ್ಕೋನಿ ಅಲ್ಲ. ಬದಲಾಗಿ ಭಾರತೀಯ ವಿಜ್ಞಾನಿ ಜಗದೀಶ್ ಚಂದ್ರ ಬೋಸ್ ಎನ್ನುವುದು ಇಂದು ಜನಜನಿತ ವಿಷಯ. ಮಾರ್ಕೋನಿ ತನ್ನ ಉಪಕರಣದಲ್ಲಿ ಬಳಸಿರುವುದು ಜೆ.ಸಿ. ಬೋಸರ್ ಅನೇಷಣೆಯಾದ “ಕೋಹೆರರ್”ನ್ನು.
 

ಇಂದು ಜಗತ್ತಿನಾದ್ಯಂತ ಭಾರೀ ವೇಗದಲ್ಲಿ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಾಗುತ್ತಿರುವ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಸಂವಹನ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಬೆನ್ನಹಿಂದೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿರುವ ತಂತ್ರಜ್ಞರಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಧಿಕ ಪ್ರಮಾಣದ ಹ್ಯಾಮ್‍ಗಳಿದ್ದಾರೆ. ಹ್ಯಾಮ್‍ಗಳು ಸದಾ ಏನಾದರೋಂದು ಚಟುವಟಿಕೆ ನಡೆಸುತ್ತಲೇ ಇರುತ್ತಾರೆ ಎನ್ನುವುದಕ್ಕೆ ಈ ತಾಂತ್ರಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆಗಳೇ ಸಾಕ್ಷಿ.
 

ಶತಮಾನದ ಆದಿಯಿಂದಲೂ ಸರಳ - ಸುಲಭ ಮಾಹಿತಿ ವರ್ಗಾವಣೆಯ ಮಾಧ್ಯಮವೆನಿಸಿದ್ದ “ಮೋರ್ಸ್‍ಕೋಡ್” (ಟೆಲಿಗ್ರಾಂ ಸಂಕೇತಗಳು) ಇಂದು ನಾಪತ್ತೆಯಾಗಿದ್ದರೂ “ಡಾಟ್-ಡ್ಯಾಷ್”ಗಳ ಈ ಸಂಕೇತಭಾಷೆಯು ಇಂದಿಗೂ ಬಳಕೆಯಾಗುತ್ತಿರುವುದು ಹ್ಯಾಮ್‍ಗಳಿಂದ ಮಾತ್ರ. ನೀವೂ “ಹ್ಯಾಮ್ ರೇಡಿಯೋ ಆಪರೇಟರ್” ಆಗಬೇಕಾದರೆ ವೇಗವಾಗಿ ಕೇಳುವ ಮೋರ್ಸ್ ಕೋಡ್ ಧ್ವನಿ ಆಲಿಸಿ ಅದನ್ನು ಅಕ್ಷರಗಳಲ್ಲಿ ಬರೆಯುವುದು ಹಾಗೂ ಟೆಲಿಗ್ರಾಫಿಕ್ ಕೀ-ಯನ್ನು ಬಳಸಿ ಯಾವುದೇ ವಾಕ್ಯವನ್ನಾದರೂ ಮೋರ್ಸ್ ಕೋಡ್‍ಗಳಲ್ಲಿ ರವಾನಿಸುವ ಸಾಮಥ್ರ್ಯ ಇರಲೇಬೇಕು. ಇದರ ತರಬೇತಿಯನ್ನೂ ಕೊಡಲಾಗುತ್ತದೆ.
 

18ವರ್ಷ ಮೇಲ್ಪಟ್ಟ ಯಾರು ಬೇಕಾದರೂ “ಹ್ಯಾಮ್ ರೇಡಿಯೋ ಆಪರೇಟರ್”ಗಳಾಗಬಹುದಿದ್ದರೂ ಮೊದಲಿಗೆ ಭಾರತದ ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರದ ಸಂವಹನ ಮಂತ್ರಾಲಯ (Ministry of Communication) ದವರು ನಡೆಸುವ ಪರೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಟೆರ್ಗಡೆ ಹೊಂದಬೇಕಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಈ ಪರೀಕ್ಷೆಗೆ “ಶಿವಮೊಗ್ಗ ಅಮೆಚ್ಯೂರ್ ರೇಡಿಯೋ ಕ್ಲಬ್” ವತಿಯಿಂದ ತರಬೇತಿಯನ್ನು ನೀಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ.

ಇಲ್ಲಿ “ಮೋರ್ಸ್ ಕೋಡ್ ರಿಸೀವಿಂಗ ಮತ್ತು ಸೆಂಡಿಂಗ್”, “ವೈರ್‍ಲೆಸ್ ರೂಲ್ಸ್ ಎಂಡ್ ರೆಗ್ಯುಲೇಷನ್ಸ್” ಮತ್ತು “ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ಸ್ ಬೇಸಿಕ್ಸ್”ಗಳ ವಿಚಾರವಾಗಿ ತರಬೇತಿ ನೀಡಿ, ಸರ್ಕಾರ ನಡೆಸುವ ಪರೀಕ್ಷೆಗೆ ಕೂರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಪರೀಕ್ಷಾರ್ಥಿಗಳು ಮಂಗಳೂರು ಅಥವಾ ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಪರೀಕ್ಷಾ ಕೇಂದ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಪರೀಕ್ಷೆ ಬರೆಯಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಪರೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಉತ್ತೀರ್ಣರಾದವರು ತಮ್ಮದೇ ಆದ “ಹ್ಯಾಮ್ ರೇಡಿಯೋ ಸ್ಟೇಷನ್” ಸ್ಥಾಪಿಸುವ ಪರವಾನಗಿ ಅರ್ಥಾತ್ ಲೈಸೆನ್ಸ್ ಗಳಿಸುವರು. ಆನಂತರ ಕಮರ್ಷಿಯಲ್ ಹ್ಯಾಮ್ ಟ್ರಾನ್ಸೀವರ್ ಅಥವಾ ಮನೆಯಲ್ಲೇ ತಯಾರಿತ ಹೋಮ್-ಬ್ರ್ಯೂ ಹ್ಯಾಮ್ ಸೆಟ್ ಬಳಸಿ ನಿಮ್ಮ ಮನೆಯ ಕೋಣೆಯಲ್ಲೇ ಹ್ಯಾಮ್ ಸ್ಟೇಷನ್ ಸ್ಥಾಪಿಸಿ ಜಗತ್ತಿನಾದ್ಯಂತ ಇರುವ ಹ್ಯಾಮ್ ಗಳ ಜೊತೆಯಲ್ಲಿ ಸಂವಹನ ನಡೆಸಬಹುದು.

ನಿಮ್ಮ ಈ ಪರವಾನಗಿಯೊಂದಿಗೆ ನಿಮ್ಮದೇ ಆದ “ಕಾಲ್ ಸೈನ್” ಅಥವಾ “ಸಂಕೇತ ನಾಮ” ದೊರೆಯುತ್ತದೆ. ಹ್ಯಾಮ್ ಜಗತ್ತಿನಲ್ಲಿ ನಿಮ್ಮನ್ನು ಹೆಸರಿನಿಂದ ಯಾರೂ ಗುರುತಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಬದಲಾಗಿ ವಿಶಿಷ್ಠ “ಕಾಲ್ ಸೈನ್”ನೊಂದಿಗೆ ನಿಮ್ಮನ್ನು ಗುರುತಿಸುವರು. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ”ಶಿವಮೊಗ್ಗ ಅಮೆಚ್ಯೂರ್ ರೇಡಿಯೋ ಕ್ಲಬ್”ನ ಕಾಲ್ ಸೈನ್ “VU2SHV“. ಇಲ್ಲಿ VU2 ಭಾರತದ ಸಂಕೇತ ಹಾಗೂ ಉಳಿದ ಅಕ್ಷರಗಳು ನಿಮ್ಮ ಹೆಸರಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ್ದು. ನಮ್ಮ “ಶಿವಮೊಗ್ಗ ಅಮೆಚ್ಯೂರ್ ರೇಡಿಯೋ ಕ್ಲಬ್” ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ ಕೀರ್ತಿ ಶಿವಮೊಗ್ಗ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಫೌಂಡ್ರಿ ಉದ್ಯಮದ ಪಿತಾಮಹರಲ್ಲೊಬ್ಬರಾದ ದಿವಂಗತ ಶ್ರೀ ಹೆಚ್.ಎನ್. ಗುಂಡೂರಾಯರಿಗೆ ಸಲ್ಲುತ್ತದೆ. ಶ್ರೀಯುತರ ಕಾಲ್-ಸೈನ್ “VU2HVG“.

ಭಾರತವೂ ಸೇರಿದಂತೆ ಜಗತ್ತಿನಾದ್ಯಂತ ಕೋಟ್ಯಾಂತರ ಮಂದಿ ಹ್ಯಾಮ್‍ಗಳಿದ್ದಾರೆ. ಇವರಲ್ಲಿ ಅಸಂಖ್ಯ ಮಂದಿ ಸೆಲೆಬ್ರಿಟಿಗಳಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಯಾವ ಹ್ಯಾಮ್ ಆಪರೇಟರ್ ಸಹಾ ಪ್ರೇಮಾಲಾಪನೆ, ಹಾಡು, ವ್ಯಾಪಾರ, ರಾಜಕೀಯ, ಅನೈತಿಕ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳಿಗಾಗಿ ಈ ಹವ್ಯಾಸವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳುವಂತಿಲ್ಲ. ಆದರೆ, ಹವ್ಯಾಸಗಳ ಬಗ್ಗೆ, ವಿಜ್ಞಾನ – ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಗಂಟೆಗಟ್ಟಲೆ ಹರಟಬಹುದು. ಬಿಡುವಿನ ವೇಳೆಯಲ್ಲಂತೂ ಇದೊಂದು ಅದ್ಭುತ ಹವ್ಯಾಸವಾಗಬಲ್ಲುದು.
 

ಎಲ್ಲಾ ಹ್ಯಾಮ್ ಗಳೂ ತಮ್ಮದೇ ಆದ ವಿಶಿಷ್ಠ ಧಾಟಿಯಲ್ಲಿ ಮಾತನಡುವುದರಲ್ಲಿ ಸಿದ್ಧಹಸ್ತರು. ಹಾಗೆಯೇ ಸಂಭಾಷಣೆಯ ವೇಳೆಯಲ್ಲಿ ಬಳಸುವ ವೈವಿಧ್ಯಮಯ “Q-Code”ಗಳೆಂಬ ಸಂಕೇತಪದಗಳೇ ಇದ್ದು ಇವುಗಳನ್ನು ಕೇಳುವುದೇಚೆನ್ನ. ಹ್ಯಾಮ್ ಗಳು ದೂರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿರುವ ಹ್ಯಾಮ್‍ಗಳನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸಿದಾಗ ಆ ಹೊಸ ಸ್ನೇಹಿತರ ರೇಡಿಯೋ ಸಿಗ್ನಲ್ ಗಳ ಕುರಿತ ತಾಂತ್ರಿಕ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಅವರಿಗೆ ರವಾನಿಸಿ ಅವರಿಂದ ವಿಶಿಷ್ಠ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಪ್ರಿಂಟ್ ಹಾಕಲ್ಪಟ್ಟ “QSL Card“ ಗಳಿಸುವ ಪರಿಪಾಠವೇ ಇದೆ.

ಹ್ಯಾಮ್ ಗಳಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲ ಗಂಡಸರೂ “ಓಲ್ಡ್ ಮ್ಯಾನ್” ಅಥವಾ ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತವಾಗಿ “ಓ.ಎಂ.” ಎಂದೇ ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತಾರೆ. ಹಾಗೆಯೇ ಎಲ್ಲ ಮಹಿಳೆಯರೂ “ಯಂಗ್ ಲೇಡಿ” ಅಥವಾ ಸಂಕ್ಸಿಪ್ತವಾಗಿ “ವೈ.ಎಲ್.” ಎಂದೇ ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತಾರೆ.
ಇಲ್ಲಿ “QSL” ಎಂದರೆ ನಿಮ್ಮ ಸ್ಥಳ ಯಾವುದು ಎಂದೂ, “QRM” ಎಂದರೆ ಸಿಗ್ನಲ್ ನಲ್ಲಿ ಅಡಚಣೆ ಎಂದೂ, “73” ಅಂದರೆ ಅಭಿನಂದನೆ ಅಥವಾ ಟಾಟಾ ಎಂದೇ ಅರ್ಥ. ಹ್ಯಾಮ್ ಗಳ ಸಂಭಾಷಣೆಯೇ ರೋಮಾಂಚಕಾರಿ.
 

ಹ್ಯಾಮ್ ಹವ್ಯಾಸದ ಬಗ್ಗೆ ವಿವರಿಸುವಾಗ ಇನ್ನೊಂದು ವಿಶೇಷ ವಿಷಯವನ್ನು ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸದೇ ಇದ್ದರೆ ತಪ್ಪಾದೀತು. ಅದೆಂದರೆ “ಹ್ಯಾಮ್ ಹವ್ಯಾಸಿಗಳಿಗಿರುವ ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಳಕಳಿ, ಅದೂ ವಿಶೇಷ ಸಂದರ್ಭಗಳ ವೇಳೆಯಲ್ಲಿ ತುರ್ತು ಸಂಪರ್ಕ ಏರ್ಪಡಿಸುವಲ್ಲಿ ಅವರ ಸೇವೆಯನ್ನು ಎಂದಿಗೂ ಮರೆಯುವಂತಿಲ್ಲ”.
 

ಅದು “ಮೋರ್ವಿ ದುರಂತ”ವಿರಬಹುದು, “ಗುಜರಾತ ಅಥವಾ ಮೆಕ್ಸಿಕೋ ಭೂಕಂಪ”ವಿರಬಹುದು ಇಲ್ಲವೇ “ಕೊಂಕಣ ರೈಲು ಮಾರ್ಗದ ಮತ್ಸ್ಯಗಂಧಾ ರೈಲು ಅಪಘಾತ”ವಿರಬಹುದು. ತಕ್ಷಣವೇ ತಮ್ಮ “ಹ್ಯಾಮ್ ರೇಡಿಯೋ ಸೆಟ್, ಬ್ಯಾಟರಿಗಳ ಸಹಿತ ಸ್ಥಳದಲ್ಲೇ ಬೀಡುಬಿಟ್ಟು ಪ್ರತಿಕ್ಷಣದ ಸಾವು-ನೋವುಗಳ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಹೊಜಗತ್ತಿಗೆ ತಲುಪಿಸಿದ್ದೇ ಹ್ಯಾಮ್ ಗಳು”. ಅರ್ಧ ಶತಮಾನದ ಹಿಂದೆ ಮೆಕ್ಸಿಕೋ ದೇಶದಲ್ಲಿ ಭೀಕರ ಭೂಕಂಪ ಘಟಿಸಿ ಎಲ್ಲ ಸಂಪರ್ಕವೂ ನಾಶವಾದಾಗ “ಅಯ್ಯೋ, ಮೆಕ್ಸಿಕೋ ನಗರದಲ್ಲಿ ಕಟ್ಟಡಗಳು ಇಸ್ಪೀಟೆಲೆಗಳಂತೆ ಉದುರುತ್ತಿವೆ” ಎನ್ನುತ್ತಾ ಹೊರಜಗತ್ತಿಗೆ ತಿಳಿಸಿದ್ದೇ ಒಬ್ಬ ಹ್ಯಾಮ್.
 

ಫಾರೆಸ್ಟ್, ಮಿಲಿಟರಿ, ಪೋಲೀಸ್, ಕೋಸ್ಟ್ ಗಾರ್ಡ್, ಹ್ಯಾಮ್, ಸಿಟಿಜ಼್‌ನ್ ಬ್ಯಾಂಡ್ (ಸಿಬಿ), ಇತ್ಯಾದಿ... ಗಳಿಗಾಗಿ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ವೈರ್‍ಲೆಸ್ ಕಮ್ಯೂನಿಕೇಷನ್ ಬ್ಯಾಂಡ್‍ಗಳೇ ಇದ್ದು, ಒಬ್ಬರ ಬ್ಯಾಂಡ್ ನಲ್ಲಿ ಬೇರೊಬ್ಬರು ಸಂಪರ್ಕ ಸಾಧಿಸುವ ಅಧಿಕಾರ ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ಅಕಸ್ಮಾತ್ ಹಾಗೇನಾದರೂ ಬೇರೊಬ್ಬರು ಸಂಪರ್ಕಿಸಿದಲ್ಲಿ ಅದನ್ನು ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ಆಪಾದನೆಯಾಗಿಯೇ ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುವುದು. ಆದರೂ, ಅನಿವಾರ್ಯ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ “ಹ್ಯಾಮ್‍ಗಳೇನಾದರೂ ಈ ಬೇರೆ ಬ್ಯಾಂಡ್ ಗಳಲ್ಲಿ ಅತಿಕ್ರಮಿಸಿ ಯಾವುದೇ ತುರ್ತು ಮಾಹಿತಿ ನೀಡಿದಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲ ಸೇನೆಗಳೂ ಅ ಮಾಹಿತಿಗೆ ಕೂಡಲೇ ಸ್ಪಂದಿಸಿ ಕಾರ್ಯಾಚರಣೆ ನಡೆಸುತ್ತವೆ”. ಇದಕ್ಕೆ ಇದುವರೆಗೂ ಯಾವ ಹ್ಯಾಮ್ ಆಪರೇಟರನೂ ಯಾವುದೇ ಸುಳ್ಳು ಸುದ್ಧಿ ಪ್ರಚಾರ ಮಾಡಿದ ಉದಾಹರಣೆ ಒಂದೂ ಇಲ್ಲ. ಆದ್ದರಿಂದಲೇ, “ಹ್ಯಾಮ್”ಗಳೆಂದರೆ ವಿವಿಧ ದೇಶಗಳ ಸೇನೆಗಳವರಿಗೆ ತುಂಬಾ ಗೌರವ, ಅಚ್ಚುಮೆಚ್ಚು.

ಯಾರಿಗಾದರೂ ತಾವೂ ಹ್ಯಾಮ್ ಆಪರೇಟರ್ ಆಗಬೇಕೆಂಬ ಆಸಕ್ತಿ ಇದ್ದಲ್ಲಿ “ಶಿವಮೊಗ್ಗ ಅಮೆಚ್ಯೂರ್ ರೇಡಿಯೋ ಕ್ಲಬ್”ನ ಕಾರ್ಯದರ್ಶಿ ಶ್ರೀ ರಾಜೇಶ್ (ಮೊಬೈಲ್ : +91 98456 79549) ರವರನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸಬಹುದು. 

ಲೇಖಕ : ಸತೀಶ್ ನಾಯಕ್, ಶಿವಮೊಗ್ಗ