ಪೀಠಿಕೆ: ತಲೆತಲಾಂತರಗಳ ಅನುಭವದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ, ಉದ್ದಳೆತಗಳನ್ನು ಮಾಡುವ ವಿಧಾನಗಳು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೊಂಡಿವೆ. ಇಂದು ಲಭ್ಯವಿರುವ ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಬಳಸಲು ಬೇಕಾದ ಉಪಕರಣಗಳು ಹಲವು. ಅಳತೆ ವಿಧಿವಿಧಾನ ಅರಿಯುವ ಮುನ್ನ ಈ ಉಪಕರಣಗಳನ್ನು ಪರಿಚಯ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಸೂಕ್ತ.
ಅ) ಜಮೀನಿನ ಅಳತೆಗೆ ಬೇಕಾಗುವ ಉಪಕರಣಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸುವುದು.
ಆ) ಜಮೀನಿನ ಅಳತೆಗೆ ಬೇಕಾಗುವ ಉಪಕರಣಗಳ ಬಳಸುವ ಕೌಶಲ್ಯ
1. ಗುಂಟರ್ ಸರಪಳಿ: ಈ ಸರಪಳಿ 66 ಅಡಿ ಉದ್ದವಿದ್ದು 100 ಲಿಂಕ್ ಗಳಿರುತ್ತವೆ. ಎಕರೆ ಮತ್ತು ಮೈಲು ಅಳತೆಗೆ ಉಪಯೋಗಿಸುತ್ತಾರೆ.
2. ರೆವಿನ್ಯೂ ಸರಪಳಿ(ಅಣಾ ಚೈನ್): ಇದು 33 ಅಡಿ ಉದ್ದವಿದ್ದು 50 ಲಿಂಕ್ ಗಳಿರುತ್ತವೆ. ಸರ್ವೆ ಇಲಾಖೆ ಮೊದಲು ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದ ಸರಪಳಿ ಇದಾಗಿದೆ.
3. ಇಂಜನಿಯರ್ ಸರಪಳಿ: ಈ ಸರಪಳಿ 100 ಅಡಿ, 100 ಲಿಂಕ್ ಇರುತ್ತದೆ.
4. ಮೆಟ್ರಿಕ್ ಸರಪಳಿ: ಇದರಲ್ಲಿ 20, 30 ಮೀಟರ್ ಉದ್ದದ 100 ರಿಂದ 150 ಲಿಂಕ್ ಗಳಿರುವ ಸರಪಳಿಗಳು ಸಿಗುತ್ತವೆ. ಮೆಟ್ರಿಕ್ ಅಳತೆಗೆ ಅನುಕೂಲವಾಗುವುದು.
ಬಟ್ಟೆ ಅಥವಾ ಲೆನಿನ್ ಟೇಪು: ಇವುಗಳ ಹತ್ತಿರ ಇರುವ ಬಿಂದುಗಳ ಅಳತೆಗೆ ಬಳಸುತ್ತಾರೆ. ವಾರ್ನಿಶ್ ಬಳಿದು, ಹೆಣದು ತಯಾರಿಸಿದ್ದು, ಸುಮಾರು 1½ ಸೆಂ.ಮೀ. ಅಗಲವಿದ್ದು ಸುಲಭವಾಗಿ ಸುತ್ತಲು ಬರುವಂತೆ ವಿನ್ಯಾಸ ಮಾಡಿದ ಚರ್ಮ ಅಥವಾ ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ಕೇಸ್/ಬಾಕ್ಸ್ ಗಳಲ್ಲಿ ಜೋಡಿಸಿರುತ್ತಾರೆ. ತುದಿಗೆ ಹಿಡಿಯಲು ಅನುಕೂಲವಾಗುವಂತೆ ಹಿತ್ತಾಳೆ ಅಥವಾ ಲೋಹದ ರಿಂಗ್ ಇರುತ್ತದೆ. ಇಂಚು ಮತ್ತು ಸೆಂಟಿಮೀಟರ್ ಅಳತೆ ಮಾನಕ ಅಳವಡಿಸಲಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಹಗುರ ಬಳಕೆಗೆ ಸುಲಭ ಆದರೆ ಆರ್ಧ್ರತೆ ಇದ್ದರೆ ಬೇಗ ಹಾಳಾಗುತ್ತದೆ.
ಲೋಹದ ಟೇಪು: ದಾರ ಮತ್ತು ಲೋಹದ (ಹಿತ್ತಾಳೆ/ತಾಮ್ರ) ದಾರಗಳನ್ನು ಹೆಣೆದು ತಯಾರಿಸಿರುತ್ತಾರೆ. ಇದರಿಂದ ತಿರುಚುವುದನ್ನು ತಡೆಯಬಹುದು ಹಾಗೂ ಎಳೆದಾಗ ಹಿಗ್ಗುವುದನ್ನು ಸಹ ತಪ್ಪಿಸಬಹುದು. ಆದ್ದರಿಂದ ಬಟ್ಟೆ ಟೇಪುಗಳಿಗಿಂತ ನಿಖರವಾಗಿ ಅಳತೆ ಮಾಡಬಹುದು.
ಇನ್ವರ್ ಟೇಪು: ಹೆಚ್ಚು ನಿಖರ ಅಳತೆಗೆ ಬಳಸಬಹುದು. ಇದನ್ನು ಕಬ್ಬಿಣ(70%) ಮತ್ತು ನಿಕ್ಕಲ್(30%) ಮಿಶ್ರ ಮಾಡಿದ ಅಲಾಯ್ ಲೋಹದಿಂದ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಅತ್ಯಂತ ಕಡಿಮೆ ಹಿಗ್ಗುವಿಕೆ ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಆರು ಮಿಲಿಮೀಟರ್ ಅಗಲ ಹಾಗೂ 100 ಮೀಟರ್ ವರೆಗಿನ ವಿವಿಧ ಅಳತೆಯಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯ.
ಲಂಬಗೋಲು: ಜಮೀನಿನಲ್ಲಿ ಲಂಬರೇಖೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಬೇಕಾದ ಉಪಕರಣ
1. ಕ್ರಾಸ್ ಸ್ಟ್ಯಾಫ್: ಮರದ ಚೌಕಾಕಾರದ ಘನಾಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ಮೇಲು ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಪರಸ್ಪರ ಛೇದಿಸುವಂತೆ ಎರಡು ಕಂಡಿ ಮಾಡಿದ್ದು, ಒಂದು ಕಂಡಿ ಇನ್ನೊಂದು ಕಂಡಿಗೆ ಛೇದಿಸುವಲ್ಲಿ 900 ಕೋನ ಉಂಟಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಇದರ ಕೆಳಭಾಗದಲ್ಲಿ 5 ಅಡಿ ಉದ್ದದ ಕಬ್ಬಿಣದ ಸಲಾಕೆಯನ್ನು ಮರದ ಬುರುಡೆಗೆ ಸ್ಕ್ರೂ ಮಳೆಗಳಿಂದ ಸೇರಿಸಿರುತ್ತೆ. ಕಂಬಿಯ ಕೆಳಭಾಗ ನೆಲದಲ್ಲಿ ಹೂಳಲು ಅನುಕೂಲವಾಗುವಂತೆ ಮೊನಚಾಗಿರುತ್ತದೆ.
2. ತೆರೆದ ಕ್ರಾಸ್ ಸ್ಟ್ಯಾಫ್: ಇದು ಕ್ರಾಸ್ ಸ್ಟ್ಯಾಫ್ ರೀತಿಯೇ ಇರುತ್ತದೆ. ಮೇಲು ಭಾಗದ ಮರದ ಘನಾಕೃತಿಯ ಬದಲು ಮಧ್ಯ ಕೂದಲೆಳೆಯಷ್ಟು ಕಿಂಡಿ ಇರುವ ಲೋಹದ ನಾಲ್ಕು ಪಟ್ಟಿಗಳನ್ನು 900 ಕೋನದ ಅಂತರದಲ್ಲಿ ಹಿತ್ತಾಳೆ/ಲೋಹದ ತಳಪಟ್ಟಿಯ ಮೇಲೆ ಜೋಡಿಸಲಾಗಿರುತ್ತದೆ. ವಿರುದ್ಧ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿರುವ ಎರಡು ಪಟ್ಟಿಗಳ ಮೂಲಕ ಹಾದು ಹೋಗುವ ರೇಖೆಗಳು ಪರಸ್ಪರ ಲಂಬವಾಗಿ ಛೇದಿಸುವಂತೆ ವಿನ್ಯಾಸವಿರುತ್ತದೆ.
3. ಆಪ್ಟಿಕಲ್ ಸ್ಕ್ವೇರ್(ಕನ್ನಡಿ ಚೌಕ): ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಹಿತ್ತಾಳೆಯ ಲೋಹದಿಂದ 5 ಸೆಂ.ಮೀ. ದುಂಡಾಗಿ 1.25 ಸೆಂ.ಮೀ. ದಪ್ಪವಾಗಿ ಡಬ್ಬ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ತಯಾರಿಸಿರುತ್ತಾರೆ. ಡಬ್ಬಿಯ ಮೂರು ಪಾರ್ಶ್ವಗಳಲ್ಲಿ ಕೂದಲೆಳೆಯ ರೀತಿ ಕಿಂಡಿಗೆರೆಗಳಿದ್ದು ಎರಡು ಪರಸ್ಪರ ಅಭಿಮುಖವಾಗಿದ್ದು ಇನ್ನೊಂದು ಅಭಿಮುಖವಾಗಿರುವ ಕಿಂಡಿಗಳ ರೇಖೆಯನ್ನು ಲಂಬ ಛೇದಿಸುವಂತೆ ಮಾಡಲಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಒಳಗಡೆ ಎರಡು ಕನ್ನಡಿಗಳನ್ನು ಲಂಬಕೋನದಲ್ಲಿ ಜೋಡಿಸಲಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಕನ್ನಡಿಯಲ್ಲಿ ಎರಡು ಕಿಂಡಿಗಳಿಂದ ಬರುವ ಪ್ರತಿಬಿಂಬಗಳು ಗೋಚರಿಸುವಂತೆ ಜೋಡಿಸಲಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಎರಡು ಕನ್ನಡಿಯ ಬದಲು ಒಂದು ಪ್ರಿಸಂ ಅಥವಾ ಎರಡು ಪ್ರಿಸಂನಿಂದ ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಿದ ಪ್ರಿ ಸಮ್ಯಾಟಿಕ್ ಸ್ವ್ಕೇರ್ ಎಂದು ಕರೆವ ಉಪಕರಣಗಳೂ ಸಿಗುತ್ತವೆ. ಅವನ್ನೂ ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ಕೆ ಬಳಸಬಹುದು.
ತೂಕದ ಗುಂಡು: ಲಂಬವಾಗಿರುವುದನ್ನು ಖಾತ್ರಿಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಬಳಸುವ ಸಾಧನ. ತುದಿ ಚೂಪಾಗಿರುವ ಲೋಹದ ಗುಂಡು, ಇದನ್ನು ದಾರದಿಂದ ತೂಗುವಂತೆ ಹಿಡಿಯುತ್ತಾರೆ. ತೂಗುವುದು ಸ್ಥಿರವಾದ ಸ್ಥಿತಿ ಲಂಬತೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.
ಆಚಾರ್ ರಸಮಟ್ಟ: ಒಂದು ವಸ್ತು ಉಪಕರಣದ ಮಟ್ಟ ಅಥವಾ ಲಂಬವಾಗಿರುವುದನ್ನು ಗುರುತಿಸಲು/ಖಾತ್ರಿಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಬಳಸುತ್ತಾರೆ. ಒಂದೇ ರಸಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಹಲವು ಬಾಗಿದ ಮಟ್ಟ ನೋಡುವ ಕೊಳವೆಗಳಿರಬಹುದು. ಪ್ರತಿಯೊಂದು ರಸಮಟ್ಟದ ಕೊಳವೆಗಳನ್ನು ಅಪೂರ್ಣವಾಗಿ ದ್ರವ ವಸ್ತುವಿನಿಂದ ತುಂಬಲಾಗಿರುತ್ತದೆ.(ನೀರು, ಎಣ್ಣೆ ಅಥವಾ ಪ್ಯಾರಾಫಿನ್), ಉಳಿದ ಭಾಗ ಗಾಳಿ, ಇದು ಗುಳ್ಳೆಯಂತೆ ಕಾಣುತ್ತದೆ. ಈ ಕೊಳವೆ ಮೇಲೆ ಮಧ್ಯ ಎರಡು ಗುರುತಿನ ಗೆರೆ ಇರುತ್ತವೆ. ಮಟ್ಟ/ಲಂಬವಾಗಿದ್ದಾಗ ಗುಳ್ಳೆ ಎರಡು ಗುರುತಿನ ಗೆರೆ ಮಧ್ಯ ಇರುತ್ತದೆ.
ಸಾಲುಗೋಲು(ರೇಂಜಿಂಗ್ ರಾಡ್/ಪೊಲ್): ಪ್ರದೇಶ ಗುರುತಿಸಲು ಮತ್ತು ಸಾಲು ನೇರ ಮಾಡಲು ಬಳಸುವರು. ಕಬ್ಬಿಣದ ಕೊಳವೆ ಅಥವಾ ಮರದ ಕೋಲುಗಳ ಒಂದು ತುದಿ ಮೊನಚಾಗಿರುವಂತೆ ತಯಾರಿಸಿರುತ್ತಾರೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ 3 ರಿಂದ 4 ಸೆಂ.ಮೀ. ದಪ್ಪ ಮತ್ತು 2 ಮೀಟರ್ ಉದ್ದವಿರುತ್ತದೆ. ದೂರದಿಂದ ಕಾಣಲು ಅನುಕೂಲವಾಗುವಂತೆ ಕೆಂಪು ಮತ್ತು ಬಿಳಿ ಬಣ್ಣಗಳನ್ನು ಹಚ್ಚಿ ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅಗತ್ಯಬಿದ್ದಲ್ಲಿ ಕೋಲಿನ ತುದಿಗೆ ಕೆಂಪು ಮತ್ತು ಬಿಳಿ ಬಣ್ಣದ ಬಾವುಟ ಕಟ್ಟಬಹುದು.
ಗೂಟ: ಅಳತೆ ಮಾಡುವಾಗ ಎಲ್ಲೆ/ಅಂಚುಗಳನ್ನು ಅಥವಾ ಅಳತೆ ಮಾಡಬೇಕಾದ ಬಿಂದುಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಲು ಗೂಟಗಳನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುವುದು. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಗೂಟಗಳನ್ನು ಮರದ ರೆಂಬೆ ಕೊಂಬೆಗಳನ್ನು ಕೆತ್ತಿ ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುವುದು. ಕಬ್ಬಿಣದ ರಾಡ್ ಗಳಿಂದಲೂ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಇದರ ಉದ್ದ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ 40 ರಿಂದ 60 ಸೆಂ.ಮೀ. ಇರುತ್ತದೆ. ಬಳಕೆಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಉದ್ದಳತೆಯಲ್ಲಿ ವ್ಯತ್ಯಾಸ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು.
ಗುರುತು ಮೊಳೆ: ಪ್ರತಿ ಸರಪಳಿಯೊಂದಿಗೆ 10 ಗುರುತು ಮೊಳೆಗಳಿರುತ್ತವೆ. ಈ ಮೊಳೆಗಳನ್ನು ಗಟ್ಟಿಯಾದ 4 ಮಿ.ಮೀ. ವ್ಯಾಸದ ಉಕ್ಕಿನ ಸರಳುಗಳಿಂದ ಮಾಡಿದ್ದು, ಒಂದು ತುದಿ ಮೊನಚು ಇನ್ನೊಂದು ತುದಿ ಉಂಗುರಾಕಾರವಿರುತ್ತದೆ. ಉದ್ದಳತೆ ಮಾಡಲು ಹಾಗೂ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಬಿಂದುಗಳನ್ನು ಗುರುತು ಮಾಡಲು ಇವನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಾರೆ.
2. ಸರಪಳಿ ಬಿಚ್ಚುವುದು, ಮಡಿಚುವುದು ಹಾಗೂ ಎರಡು ಬಿಂದುಗಳ ಮಧ್ಯ ಸರಪಳಿ ನೇರಗೊಳಿಸಿ ಅಳತೆ ಮಾಡುವುದು.
3. ಕ್ರಾಸ್ ಸ್ಟ್ಯಾಫ್ ಬಳಕೆ ಮಾಡುವ ಕೌಶಲ್ಯ.
ಕಲಿಕೆಯ ಉದ್ದೇಶ:
ಈ ಭಾಗದ ಅಧ್ಯಯನದ ನಂತರ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಕೆಳಗಿನ ಕೌಶಲ್ಯಗಳನ್ನು ಕಲಿಯಬೇಕೆಂಬುದು ಆಶಯ.ಅ) ಜಮೀನಿನ ಅಳತೆಗೆ ಬೇಕಾಗುವ ಉಪಕರಣಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸುವುದು.
ಆ) ಜಮೀನಿನ ಅಳತೆಗೆ ಬೇಕಾಗುವ ಉಪಕರಣಗಳ ಬಳಸುವ ಕೌಶಲ್ಯ
ಉಪಕರಣಗಳು
ಸರಪಳಿ(ಚೈನ್) ಮತ್ತು ಟೇಪು
ಸರಪಳಿ: ಗಟ್ಟಿಯಾದ ಉಕ್ಕಿನ ತಂತಿಯಿಂದ ಸರಪಳಿ ತಯಾರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಸರಪಳಿಯಲ್ಲಿ ಲಿಂಕ್ ಗಳಿರುತ್ತವೆ. ಒಂದು ಲಿಂಕಿಗೂ ಇನ್ನೊಂದು ಲಿಂಕಿಗೂ ಜೋಡಿಸಲು 3 ಸಣ್ಣ ವ್ಯಾಸದ ಉಂಗುರಗಳಿರುತ್ತವೆ. ಸರಪಳಿಯ ಎರಡೂ ಕೊನೆಗಳಲ್ಲಿ ಹಿತ್ತಾಳೆ ಹಿಡಿ ಇರುತ್ತವೆ. ಅಳತೆ ಮಾಡುವಾಗ ಲಿಂಕ್ ಎಣಿಸಲು ಅನುಕೂಲವಾಗುವಂತೆ ತಾಳಿ/ಟ್ಯಾಲಿಗಳಿರುತ್ತವೆ.
ಸರಪಳಿ ವಿಧಗಳು
ಅಳತೆ ಮಾನಕಕ್ಕೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ನಾಲ್ಕು ತರಹದ ಸರಪಳಿಗಳನ್ನು ಬಳಸುವರು.1. ಗುಂಟರ್ ಸರಪಳಿ: ಈ ಸರಪಳಿ 66 ಅಡಿ ಉದ್ದವಿದ್ದು 100 ಲಿಂಕ್ ಗಳಿರುತ್ತವೆ. ಎಕರೆ ಮತ್ತು ಮೈಲು ಅಳತೆಗೆ ಉಪಯೋಗಿಸುತ್ತಾರೆ.
2. ರೆವಿನ್ಯೂ ಸರಪಳಿ(ಅಣಾ ಚೈನ್): ಇದು 33 ಅಡಿ ಉದ್ದವಿದ್ದು 50 ಲಿಂಕ್ ಗಳಿರುತ್ತವೆ. ಸರ್ವೆ ಇಲಾಖೆ ಮೊದಲು ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದ ಸರಪಳಿ ಇದಾಗಿದೆ.
3. ಇಂಜನಿಯರ್ ಸರಪಳಿ: ಈ ಸರಪಳಿ 100 ಅಡಿ, 100 ಲಿಂಕ್ ಇರುತ್ತದೆ.
4. ಮೆಟ್ರಿಕ್ ಸರಪಳಿ: ಇದರಲ್ಲಿ 20, 30 ಮೀಟರ್ ಉದ್ದದ 100 ರಿಂದ 150 ಲಿಂಕ್ ಗಳಿರುವ ಸರಪಳಿಗಳು ಸಿಗುತ್ತವೆ. ಮೆಟ್ರಿಕ್ ಅಳತೆಗೆ ಅನುಕೂಲವಾಗುವುದು.
ಟೇಪು: ಟೇಪುಗಳನ್ನು ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ವಸ್ತುಗಳಿಂದ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಇವುಗಳ ಉದ್ದದಲ್ಲೂ ವೈವಿಧ್ಯತೆ ಕಾಣಬಹುದು. ಸರ್ವೆ ಮಾಡುವವರು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಬಳಸುವರು. ಇಂಜನಿಯರಿಂಗ್ ಅಳತೆಗೆ ಸ್ಟೀಲ್ ಟೇಪು, ಲೋಹ/ಲೋಹೇತ್ತರ ವಸ್ತು ಹೆಣೆದ ಟೇಪು, ಫೈಬರ್ ಟೇಪುಗಳನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಾರೆ.
ಬಟ್ಟೆ ಅಥವಾ ಲೆನಿನ್ ಟೇಪು: ಇವುಗಳ ಹತ್ತಿರ ಇರುವ ಬಿಂದುಗಳ ಅಳತೆಗೆ ಬಳಸುತ್ತಾರೆ. ವಾರ್ನಿಶ್ ಬಳಿದು, ಹೆಣದು ತಯಾರಿಸಿದ್ದು, ಸುಮಾರು 1½ ಸೆಂ.ಮೀ. ಅಗಲವಿದ್ದು ಸುಲಭವಾಗಿ ಸುತ್ತಲು ಬರುವಂತೆ ವಿನ್ಯಾಸ ಮಾಡಿದ ಚರ್ಮ ಅಥವಾ ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ಕೇಸ್/ಬಾಕ್ಸ್ ಗಳಲ್ಲಿ ಜೋಡಿಸಿರುತ್ತಾರೆ. ತುದಿಗೆ ಹಿಡಿಯಲು ಅನುಕೂಲವಾಗುವಂತೆ ಹಿತ್ತಾಳೆ ಅಥವಾ ಲೋಹದ ರಿಂಗ್ ಇರುತ್ತದೆ. ಇಂಚು ಮತ್ತು ಸೆಂಟಿಮೀಟರ್ ಅಳತೆ ಮಾನಕ ಅಳವಡಿಸಲಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಹಗುರ ಬಳಕೆಗೆ ಸುಲಭ ಆದರೆ ಆರ್ಧ್ರತೆ ಇದ್ದರೆ ಬೇಗ ಹಾಳಾಗುತ್ತದೆ.
ಲೋಹದ ಟೇಪು: ದಾರ ಮತ್ತು ಲೋಹದ (ಹಿತ್ತಾಳೆ/ತಾಮ್ರ) ದಾರಗಳನ್ನು ಹೆಣೆದು ತಯಾರಿಸಿರುತ್ತಾರೆ. ಇದರಿಂದ ತಿರುಚುವುದನ್ನು ತಡೆಯಬಹುದು ಹಾಗೂ ಎಳೆದಾಗ ಹಿಗ್ಗುವುದನ್ನು ಸಹ ತಪ್ಪಿಸಬಹುದು. ಆದ್ದರಿಂದ ಬಟ್ಟೆ ಟೇಪುಗಳಿಗಿಂತ ನಿಖರವಾಗಿ ಅಳತೆ ಮಾಡಬಹುದು.
ಇನ್ವರ್ ಟೇಪು: ಹೆಚ್ಚು ನಿಖರ ಅಳತೆಗೆ ಬಳಸಬಹುದು. ಇದನ್ನು ಕಬ್ಬಿಣ(70%) ಮತ್ತು ನಿಕ್ಕಲ್(30%) ಮಿಶ್ರ ಮಾಡಿದ ಅಲಾಯ್ ಲೋಹದಿಂದ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಅತ್ಯಂತ ಕಡಿಮೆ ಹಿಗ್ಗುವಿಕೆ ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಆರು ಮಿಲಿಮೀಟರ್ ಅಗಲ ಹಾಗೂ 100 ಮೀಟರ್ ವರೆಗಿನ ವಿವಿಧ ಅಳತೆಯಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯ.
ಲಂಬಗೋಲು: ಜಮೀನಿನಲ್ಲಿ ಲಂಬರೇಖೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಬೇಕಾದ ಉಪಕರಣ
1. ಕ್ರಾಸ್ ಸ್ಟ್ಯಾಫ್: ಮರದ ಚೌಕಾಕಾರದ ಘನಾಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ಮೇಲು ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಪರಸ್ಪರ ಛೇದಿಸುವಂತೆ ಎರಡು ಕಂಡಿ ಮಾಡಿದ್ದು, ಒಂದು ಕಂಡಿ ಇನ್ನೊಂದು ಕಂಡಿಗೆ ಛೇದಿಸುವಲ್ಲಿ 900 ಕೋನ ಉಂಟಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಇದರ ಕೆಳಭಾಗದಲ್ಲಿ 5 ಅಡಿ ಉದ್ದದ ಕಬ್ಬಿಣದ ಸಲಾಕೆಯನ್ನು ಮರದ ಬುರುಡೆಗೆ ಸ್ಕ್ರೂ ಮಳೆಗಳಿಂದ ಸೇರಿಸಿರುತ್ತೆ. ಕಂಬಿಯ ಕೆಳಭಾಗ ನೆಲದಲ್ಲಿ ಹೂಳಲು ಅನುಕೂಲವಾಗುವಂತೆ ಮೊನಚಾಗಿರುತ್ತದೆ.
2. ತೆರೆದ ಕ್ರಾಸ್ ಸ್ಟ್ಯಾಫ್: ಇದು ಕ್ರಾಸ್ ಸ್ಟ್ಯಾಫ್ ರೀತಿಯೇ ಇರುತ್ತದೆ. ಮೇಲು ಭಾಗದ ಮರದ ಘನಾಕೃತಿಯ ಬದಲು ಮಧ್ಯ ಕೂದಲೆಳೆಯಷ್ಟು ಕಿಂಡಿ ಇರುವ ಲೋಹದ ನಾಲ್ಕು ಪಟ್ಟಿಗಳನ್ನು 900 ಕೋನದ ಅಂತರದಲ್ಲಿ ಹಿತ್ತಾಳೆ/ಲೋಹದ ತಳಪಟ್ಟಿಯ ಮೇಲೆ ಜೋಡಿಸಲಾಗಿರುತ್ತದೆ. ವಿರುದ್ಧ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿರುವ ಎರಡು ಪಟ್ಟಿಗಳ ಮೂಲಕ ಹಾದು ಹೋಗುವ ರೇಖೆಗಳು ಪರಸ್ಪರ ಲಂಬವಾಗಿ ಛೇದಿಸುವಂತೆ ವಿನ್ಯಾಸವಿರುತ್ತದೆ.
3. ಆಪ್ಟಿಕಲ್ ಸ್ಕ್ವೇರ್(ಕನ್ನಡಿ ಚೌಕ): ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಹಿತ್ತಾಳೆಯ ಲೋಹದಿಂದ 5 ಸೆಂ.ಮೀ. ದುಂಡಾಗಿ 1.25 ಸೆಂ.ಮೀ. ದಪ್ಪವಾಗಿ ಡಬ್ಬ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ತಯಾರಿಸಿರುತ್ತಾರೆ. ಡಬ್ಬಿಯ ಮೂರು ಪಾರ್ಶ್ವಗಳಲ್ಲಿ ಕೂದಲೆಳೆಯ ರೀತಿ ಕಿಂಡಿಗೆರೆಗಳಿದ್ದು ಎರಡು ಪರಸ್ಪರ ಅಭಿಮುಖವಾಗಿದ್ದು ಇನ್ನೊಂದು ಅಭಿಮುಖವಾಗಿರುವ ಕಿಂಡಿಗಳ ರೇಖೆಯನ್ನು ಲಂಬ ಛೇದಿಸುವಂತೆ ಮಾಡಲಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಒಳಗಡೆ ಎರಡು ಕನ್ನಡಿಗಳನ್ನು ಲಂಬಕೋನದಲ್ಲಿ ಜೋಡಿಸಲಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಕನ್ನಡಿಯಲ್ಲಿ ಎರಡು ಕಿಂಡಿಗಳಿಂದ ಬರುವ ಪ್ರತಿಬಿಂಬಗಳು ಗೋಚರಿಸುವಂತೆ ಜೋಡಿಸಲಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಎರಡು ಕನ್ನಡಿಯ ಬದಲು ಒಂದು ಪ್ರಿಸಂ ಅಥವಾ ಎರಡು ಪ್ರಿಸಂನಿಂದ ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಿದ ಪ್ರಿ ಸಮ್ಯಾಟಿಕ್ ಸ್ವ್ಕೇರ್ ಎಂದು ಕರೆವ ಉಪಕರಣಗಳೂ ಸಿಗುತ್ತವೆ. ಅವನ್ನೂ ಈ ಕಾರ್ಯಕ್ಕೆ ಬಳಸಬಹುದು.
ತೂಕದ ಗುಂಡು: ಲಂಬವಾಗಿರುವುದನ್ನು ಖಾತ್ರಿಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಬಳಸುವ ಸಾಧನ. ತುದಿ ಚೂಪಾಗಿರುವ ಲೋಹದ ಗುಂಡು, ಇದನ್ನು ದಾರದಿಂದ ತೂಗುವಂತೆ ಹಿಡಿಯುತ್ತಾರೆ. ತೂಗುವುದು ಸ್ಥಿರವಾದ ಸ್ಥಿತಿ ಲಂಬತೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.
ಆಚಾರ್ ರಸಮಟ್ಟ: ಒಂದು ವಸ್ತು ಉಪಕರಣದ ಮಟ್ಟ ಅಥವಾ ಲಂಬವಾಗಿರುವುದನ್ನು ಗುರುತಿಸಲು/ಖಾತ್ರಿಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಬಳಸುತ್ತಾರೆ. ಒಂದೇ ರಸಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಹಲವು ಬಾಗಿದ ಮಟ್ಟ ನೋಡುವ ಕೊಳವೆಗಳಿರಬಹುದು. ಪ್ರತಿಯೊಂದು ರಸಮಟ್ಟದ ಕೊಳವೆಗಳನ್ನು ಅಪೂರ್ಣವಾಗಿ ದ್ರವ ವಸ್ತುವಿನಿಂದ ತುಂಬಲಾಗಿರುತ್ತದೆ.(ನೀರು, ಎಣ್ಣೆ ಅಥವಾ ಪ್ಯಾರಾಫಿನ್), ಉಳಿದ ಭಾಗ ಗಾಳಿ, ಇದು ಗುಳ್ಳೆಯಂತೆ ಕಾಣುತ್ತದೆ. ಈ ಕೊಳವೆ ಮೇಲೆ ಮಧ್ಯ ಎರಡು ಗುರುತಿನ ಗೆರೆ ಇರುತ್ತವೆ. ಮಟ್ಟ/ಲಂಬವಾಗಿದ್ದಾಗ ಗುಳ್ಳೆ ಎರಡು ಗುರುತಿನ ಗೆರೆ ಮಧ್ಯ ಇರುತ್ತದೆ.
ಸಾಲುಗೋಲು(ರೇಂಜಿಂಗ್ ರಾಡ್/ಪೊಲ್): ಪ್ರದೇಶ ಗುರುತಿಸಲು ಮತ್ತು ಸಾಲು ನೇರ ಮಾಡಲು ಬಳಸುವರು. ಕಬ್ಬಿಣದ ಕೊಳವೆ ಅಥವಾ ಮರದ ಕೋಲುಗಳ ಒಂದು ತುದಿ ಮೊನಚಾಗಿರುವಂತೆ ತಯಾರಿಸಿರುತ್ತಾರೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ 3 ರಿಂದ 4 ಸೆಂ.ಮೀ. ದಪ್ಪ ಮತ್ತು 2 ಮೀಟರ್ ಉದ್ದವಿರುತ್ತದೆ. ದೂರದಿಂದ ಕಾಣಲು ಅನುಕೂಲವಾಗುವಂತೆ ಕೆಂಪು ಮತ್ತು ಬಿಳಿ ಬಣ್ಣಗಳನ್ನು ಹಚ್ಚಿ ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅಗತ್ಯಬಿದ್ದಲ್ಲಿ ಕೋಲಿನ ತುದಿಗೆ ಕೆಂಪು ಮತ್ತು ಬಿಳಿ ಬಣ್ಣದ ಬಾವುಟ ಕಟ್ಟಬಹುದು.
ಗೂಟ: ಅಳತೆ ಮಾಡುವಾಗ ಎಲ್ಲೆ/ಅಂಚುಗಳನ್ನು ಅಥವಾ ಅಳತೆ ಮಾಡಬೇಕಾದ ಬಿಂದುಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಲು ಗೂಟಗಳನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುವುದು. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಗೂಟಗಳನ್ನು ಮರದ ರೆಂಬೆ ಕೊಂಬೆಗಳನ್ನು ಕೆತ್ತಿ ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುವುದು. ಕಬ್ಬಿಣದ ರಾಡ್ ಗಳಿಂದಲೂ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ. ಇದರ ಉದ್ದ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ 40 ರಿಂದ 60 ಸೆಂ.ಮೀ. ಇರುತ್ತದೆ. ಬಳಕೆಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಉದ್ದಳತೆಯಲ್ಲಿ ವ್ಯತ್ಯಾಸ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು.
ಚಟುವಟಿಕೆ:
1. ಸಾಲುಗೋಲನ್ನು ಲಂಬವಾಗಿ, ನಿಗದಿತ ಬಿಂದುವಿಗೆ ಹಾಕುವುದನ್ನು ಅಭ್ಯಾಸ ಮಾಡುವುದು.2. ಸರಪಳಿ ಬಿಚ್ಚುವುದು, ಮಡಿಚುವುದು ಹಾಗೂ ಎರಡು ಬಿಂದುಗಳ ಮಧ್ಯ ಸರಪಳಿ ನೇರಗೊಳಿಸಿ ಅಳತೆ ಮಾಡುವುದು.
3. ಕ್ರಾಸ್ ಸ್ಟ್ಯಾಫ್ ಬಳಕೆ ಮಾಡುವ ಕೌಶಲ್ಯ.
